Op 24 maart 2021 verscheen er met Sandy Smit een interview over EMDR in het Noordhollands Dagblad. Lees hieronder het hele artikel, waarin Sandy vertelt over EMDR en de ontwikkeling en inzet van de applicatie EMDRlab.
Psycholoog Sandy Smit ontwikkelde unieke applicatie EMDRlab om door te kunnen behandelen tijdens de lockdown. ’Nu heb ik zelfs online-cliënten in Limburg’
Omdat ze tijdens de eerste coronalockdown cliënten alleen nog via het internet kon behandelen, verzon de Haarlemse psycholoog Sandy Smit een list: Ze ontwikkelde de unieke applicatie EMDRlab, die in real life, maar ook via het internet uitstekend blijkt te werken. ,,Ik heb nu zelfs online cliënten uit Limburg.’’
Sandy Smit is Gezondheidszorg-psycholoog maar is gespecialiseerd in EMDRtherapie. ,,De meeste psychologen zetten EMDR af en toe in als interventie. Bij mij is het andersom; Ik zet vrijwel altijd EMDR in en ondersteunend daaraan andere methoden zoals cognitieve gedragstherapie. Met EMDR kom je ergens waar je met praten niet bij komt.’’
Shapiro
Eind jaren tachtig merkte de Amerikaanse psycholoog Francine Shapiro bij toeval op dat haar snelle links-rechts oogbewegingen stress van storende gedachten verminderen. Ze besluit dit verder te onderzoeken en met haar publicatie uit 1989 legt ze de basis voor EMDR-therapie zoals die vandaag de dag gegeven wordt. Eye Movement Desensitization and Reprocessing. Vrij vertaald: desensibilisatie en herverwerking door oogbewegingen.
Shapiro vermoedde dat het mogelijk te maken had met de oogbewegingen zoals die ook tijdens de REM-slaap plaatshebben. Hoe EMDR precies werkt, en waarom, staat echter nog steeds niet vast. Maar dát het werkt is duidelijk. Bij fobiën, PTSS, bij een depressie. ,,Eigenlijk kan EMDR bij vrijwel elke denkbare klacht een effectief onderdeel van de behandeling zijn’’, zegt Smit.
,,Het stelt me in staat om hevige spanningen bij een cliënt weg te nemen. Door die spanningen van een naar beeld op te roepen en vervolgens het werkgeheugen te belasten. Vooral dus door oogbewegingen, waardoor de beide hersenhelften worden belast. Afgewisseld met afwijkende bewegingen of opdrachtjes als; zeg het alfabet op, of de tafel van twaalf.’’
,,Dat deed ik tot maart vorig jaar door vlak tegenover je te gaan zitten en je mijn vingers te laten volgen met je ogen. Maar dat kon niet meer door corona. Ik heb het nog wel geprobeerd hoor, via een videoverbinding is mijn hand natuurlijk ook goed te volgen. Maar ik had er niet het vertrouwen in dat ik op die manier de cliënt in voldoende mate kon afleiden. Daarom ben ik met mijn eigen applicatie aan de slag gegaan. Voor hetzelfde geld zit ik over een jaar nog steeds online, dacht ik.’’
Dierenarts
,,Als klein kind wou ik eigenlijk dierenarts worden maar toen ik ouder werd kreeg ik steeds meer interesse in wat er zich binnen in andere mensen afspeelt. In hun bewustzijn. Daarom koos ik voor psychologie.’’
,,Lang werkte ik voor GGZinstellingen. Met EMDR kwam ik voor het eerst echt in aanraking tijdens mijn vervolgopleiding tot GZ-psycholoog. Daarbij was het mijn project om af te komen van mijn diepgewortelde presentatieangst’’, vertelt ze.
,,Die angst hield ik over aan de presentatie van mijn scriptie. Mijn resultaten waren overigens prima, alleen bij die presentatie raakte ik in paniek. En die paniekreactie ging daarna niet meer weg. Telkens als ik iets moest zeggen in een groep kwam die paniekreactie terug. Het werd zo erg dat zelfs iets kleins als wat zeggen in een vergadering me heel veel energie ging kosten. Ik heb van alles geprobeerd maar ik kwam er niet vanaf.’’
,,Een van mijn docenten merkte dat op en bood me aan om tijdens de pauze een uurtje EMDR te proberen. Het was een absolute eye-opener. EMDR gaf me mijn plezier in presenteren weer terug.’’
In de EMDR-applicatie die ze ontwikkelde, is het heen en weer bewegen van de ogen uiteraard nog steeds essentieel, net als vroeger. ,,Maar er zitten veel meer afleidingsvormen in. Ook geluiden bijvoorbeeld, en visueel/cognitieve afleidingen zoals het balletje dat je met je ogen volgt van kleur laten veranderen en de kleur te laten benoemen. Ook heb ik tactiele afleiding ingebouwd, dat wil zeggen dat de cliënt een handeling uitvoert. Er verschijnt bijvoorbeeld nog een balletje op het scherm dat je met je vinger moet aantikken.’’
,,Toen de lockdown kwam en ik noodgedwongen vanuit huis online werkte, gingen de behandelingen gewoon door. Je kunt immers niet stoppen als je met iemand begonnen bent met traumaverwerking. Gaandeweg maakte ik me zorgen of ik online voldoende afleiding kon bieden. Er bestond al wel een toepassing, met een balletje op het scherm en piepjes, maar dat vond ik ook niet genoeg. Je wilt natuurlijk niet hebben dat iemand met PTSS in een herbeleving blijft zitten.’’
Mei vorig jaar was de applicatie gereed voor gebruik. ,,Ik was zo enthousiast, ik kon me maar net aan beheersen, ik zit daar immers voor mijn cliënt en niet voor mezelf. Na die sessie heb ik direct mijn man gebeld om te vertellen hoe goed het ging.’’
Gebeten
Cliënten komen in alle soorten en maten, en ook in alle leeftijden. ,,Neem een kind dat heel erg bang is voor honden omdat het een keer is gebeten’’, zegt Smit. ,,Ik zet dan vaak eerst EMDR in om de grootste angst voor honden te verminderen. Daarna komt er vaak meer ruimte om met cognitieve gedragstherapie stapsgewijs het vermijdingsgedrag van het kind te doorbreken. Bijvoorbeeld in eerste instantie niet meer oversteken als er een hond aan komt en uiteindelijk zelfs het kunnen aaien van een hond. Dat laatste oefent het kind met een ouder buiten de sessies om.’’
,,Ik heb altijd al het volste vertrouwen gehad in EMDR. Ik zie bij zoveel verschillende klachten hoe succesvol het is; ik heb er geen wetenschappelijk onderzoek voor nodig om te weten hoe goed het werkt. Het is alleen de vraag hoeveel sessies er nodig zijn, afhankelijk van de ernst van de klachten en in hoeverre het lukt de spanning in de behandelkamer op te roepen. Met mijn EMDR-applicatie merk ik dat ik eerder tot goede resultaten kom dan met de klassieke methode; Het behandeltraject neemt dus minder tijd in beslag. Daarnaast is het voor mij als therapeut minder belastend.’’
Het verschil is het grote aantal manieren van afleiding, in plaats van de vingers van de therapeut volgen en het alfabet opzeggen. ,,Speciaal voor kinderen kan ik in plaats van een balletje ook een grappige smiley over het scherm laten gaan. De allerbeste spanningsreductie behaal je door een iemand, kind of volwassene, te laten lachen.’’
Bron: Noordhollands Dagblad, 24 maart 2021 (PDF).