Wat is EMDR?
Eye Movement Desensitization and Reprocessing, afgekort tot EMDR, is een therapie voor mensen die last hebben van de gevolgen van een negatieve of ingrijpende ervaring. Dit kan een trauma zijn, zoals een ongeval, een geweldsincident of een beangstigende paniekaanval. Het kan ook zijn dat je meerdere negatieve ervaringen achter elkaar hebt meegemaakt. Je wordt of bent bijvoorbeeld gepest of hebt als kind veel kritiek gekregen van je ouders. Deze ervaringen kunnen gevolgen hebben voor je dagelijks functioneren, bijvoorbeeld in de manier waarop je over jezelf denkt.
Die bagage uit het verleden kan je leven onnodig zwaar maken. Met EMDR kunnen we de emotionele lading van de herinneringen aan trauma’s of ingrijpende gebeurtenissen weghalen, waardoor je er rustiger, met meer afstand en minder emotie aan kunt terugdenken. Je emotionele rugzak wordt als het ware geleegd. Je ervaart meer rust en je zelfvertrouwen neemt toe. Het wordt rustiger in je hoofd en in je lijf.
Hoe ziet een EMDR sessie eruit?
We bereiden de EMDR altijd eerst voor door samen de ‘target(s)’ te inventariseren voor de EMDR behandeling. Dat kan afhankelijk van de complexiteit van je klachten een hele of halve sessie in beslag nemen. Daarna zal ik je vragen aan de door ons gekozen gebeurtenis terug te denken. Nadat je hierover (kort) hebt verteld, vraag ik je (specifieke aspecten van) de gebeurtenis voor je te zien in de vorm van een stilstaand beeld en bied ik tegelijkertijd een afleidende stimulus aan. Deze stimulus is een kleine, bewegende bal die je op een beeldscherm met je ogen volgt. Dan start het verwerkingsproces. Er wordt gewerkt in ‘sets’. Na een set oogbewegingen wordt korte rust genomen en wordt nagegaan welke gedachten, gevoelens of andere sensaties naar boven komen. EMDR brengt doorgaans beelden, lichamelijke sensaties of emoties naar boven. Ik vraag je steeds je hierop te richten. Gaande de sessie veranderen deze gewaarwordingen. Over het algemeen wordt gaande de sessie steeds meer rust ervaren, een signaal dat de herinnering aan emotionele lading en kracht verliest.
Wat zijn de te verwachten effecten?
Omdat de herinnering aan kracht en emotionele lading verliest, wordt het steeds gemakkelijker eraan terug te denken. In veel gevallen veranderen de herinneringsbeelden, ze worden vager of kleiner. Daarnaast ontstaan er vaak spontaan nieuwe gedachten of inzichten, die een andere, minder bedreigende betekenis aan de gebeurtenis geven. Bij behandeling van een laag zelfbeeld of bijvoorbeeld presentatieangst ‘installeren’ we tijdens de EMDR sessie, als de negatieve lading is weggehaald, een positievere gedachte. Bijvoorbeeld de gedachte “Ik ben competent’, ‘ik ben de moeite waard’ of ‘ik kan het aan’. Deze gedachte wordt dan op gevoelsniveau verankerd, waardoor je deze gedachte kunt inzetten om meer vertrouwen in jezelf te gaan ervaren. Ook andere herinneringen sluiten we af met een positieve cognitie bij het betreffende beeld. Klachten nemen doorgaans af, omdat de negatieve invloed van de herinnering afneemt.
De theorie achter EMDR (hoe ze denken dat het werkt)
Een verklaring voor de werkzaamheid van EMDR is dat het terugdenken aan een nare gebeurtenis in combinatie met het maken van oogbewegingen ervoor zorgt dat het natuurlijk verwerkingsmechanisme wordt gestimuleerd. Omdat een traumatische herinnering wanneer deze in gedachten wordt genomen levendig en intens is, kost dit betrekkelijk veel geheugencapaciteit. De snelle oogbewegingen tijdens een EMDR sessie kosten ook geheugencapaciteit. Door deze concurrentie van werkgeheugentaken is er weinig plaats voor de levendigheid en de naarheid van de herinnering. Deze verliest zo haar emotionele lading. Dit biedt bovendien de mogelijkheid om een andere betekenis aan de gebeurtenis te geven.